12 راه برای رفع بی‌خوابی کودکان

12 راه برای رفع بی‌خوابی کودکان

اگر کودکی با مشکل بی خوابی مواجه شود، علایمی مشابه با بی خوابی بزرگسالان و حتی ممکن است شدیدتر از آن را نشان دهد، زیرا نیاز خواب کودک بیشتر از بزرگسالان می باشد.

کم‌خوابی کودکان
خوابیدن کودکان، علاوه بر برطرف کردن خستگی های روزانه، شرایط مناسبی را برای رشد کودک فراهم می کند. کودکان فعالیت روزانه بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند و در صورت عدم استراحت کافی، بسیار صدمه می بینند. بنابراین اگر کودکی دارید که با مشکل بی خوابی مواجه است، حتما راهکارهای زیر را انجام دهید.

 در اینجا 12 توصیه برای برطرف کردن بی خوابی در کودکان را می گوییم.
 1- به والدین توصیه می شود جای خواب ثابتی را برای کودک خود در نظر بگیرند و به کودک خود تاکید کنند که حتما در جای خود استراحت کند. معمولا تغییر مکان خواب حتی برای بزرگسالان هم ناخوشایند است و ممکن است سبب دیر به خواب رفتن آنها شود. احتمالا این تجربه را در طول مسافرت داشته اید.
 
 2- به این دسته از کودکان اصلا اجازه بیدار ماندن و دیر خوابیدن به بهانه مشاهده تلویزیون و یا حتی انجام تکالیف مدرسه را ندهید. زمان مشخصی را برای خواب آنها در نظر بگیرید و آنها را به خوابیدن در همان زمان، محدود کنید.

گاها دیده می شود که برخی از کودکان به علت مشاهده فیلم های ترسناک دچار کم خوابی می شوند. والدین بهتر است از دیدن فیلم ترسناک و تحرک بیش از اندازه کودک، جلوگیری کنند.

3- ساعات خواب منظمی را برای کودکتان در نظر بگیرید.
ساعات خواب کودک باید ثابت باشد. یک ساعت خاص را در نظر بگیرید. اولین بار کودک خود را تشویق کنید تا در آن ساعت خاص به رختخواب برود و شب‌های دیگر، حتی تعطیلات آخر هفته آن ساعت را معیار فرا رسیدن زمان خواب کودکتان قرار دهید. برای بیدار شدن از خواب نیز همین رویه را ادامه دهید. توجه داشته باشید هر قدر کودکتان زودتر از خواب بلند شود بهتر است، زیرا تا شب کاملا خسته می شود و حدودا همان ساعت مقرر به خواب می‌رود.
 
 4- والدین باید مراقب عادات تغذیه ای کودک خود باشند و سعی کنند مواد غذایی کافئین دار را از برنامه غذایی خود حذف و یا کم کنند. اگر هم کودک علاقمند به مصرف این مواد غذایی بود، سعی شود حتی المقدور این مواد را 4 ساعت قبل از خواب مصرف کند، زیرا واکنش کودکان به مصرف مواد کافئین دار مانند بزرگسالان است، یعنی همانطور که مصرف این مواد در بزرگسالان سبب بی خوابی می شود، در کودکان نیز همین اثر را دارد.
 
5- متخصصان تغذیه معمولا مصرف موادی مانند شیر ولرم را که حاوی کلسیم است، قبل از خواب توصیه می کنند.

 6- حداقل دو ساعت قبل از خواب، شام کودک را آماده کنید تا بخورد. این کار سبب هضم نسبی غذا می شود و کودک با معده پر به رختخواب نمی رود، زیرا معمولا معده پر، سبب بدخوابی می شود.

 7- توصیه می شود از مصرف غذاهای پرکالری در وعده شام اجتناب شود. مصرف زیاد مواد قندی هم در وعده شام کودکان توصیه نمی شود زیرا مصرف قند زیاد قبل از خواب، سبب افزایش انرژی و ایجاد تحرک بیشتر در کودک می شود. بنابراین میل به تحرک بیشتر، فرایند خوب خوابیدن را مختل می کند.
 
8- برای این که کودک زودتر خسته شود و به خواب برود، توصیه می شود او را به فعالیت بدنی در طی روز تشویق کنید. کودکانی که در طی روز فعالیت کافی انجام نمی دهند و انرژی خود را تخلیه نمی کنند، دچار بی خوابی می شوند.
 
9- هر گونه وسایل بازی و اسباب بازی مورد علاقه کودک خود را از اتاق خواب او دور کنید، زیرا گاها دیده می شود که این دسته از کودکان به بازی با این وسایل مشغول می شوند و نمی خوابند.
 
10- به والدین کودکانی که معمولا از کم خوابی رنج می برند توصیه می شود ، دمای اتاق کودک خود را بررسی کنند تا مبادا دمای اتاق بالا باشد. گرمای هوای اتاق کودک سبب بدخوابی می شود. پس با ایجاد تهویه مناسب در اتاق کودک، شرایط مناسبی برای خواب او فراهم کنید.
 
11- به والدین این دسته از کودکان توصیه می شود تا محیط خانه را برای بهتر خوابیدن کودک ساکت نگه دارند و از ایجاد هر گونه سر و صدای بلند و صدای تلویزیون و ... خودداری کنند.
 
12- والدین این دسته از کودکان باید در نظر داشته باشند که هیچ گاه عصبانیت خود را از بی خوابی کودک بروز ندهند، زیرا کودک با مشاهده هر گونه عصبانیت، دچار اضطراب و تنش می شود که این اضطراب خود سبب بدخوابی بیشتر او می شود و سیکل معیوبی را ایجاد می کند.

جو فراست برای خواباندن بچه ها راه‌حل ارائه می‌دهد !

هنگامی که کودک خوب نخوابد یا خواباندن او تبدیل به کاری وقت‌گیر شود تمام اعضای خانواده را درگیر و خسته خواهد کرد. بدون‌تردید بی‌خوابی و بدخوابی مزمن حتی خوش‌اخلاق‌ترین افراد را هم آسیب‌پذیر می‌کند. اگر چه بی‌خوابی یا کم‌خوابی و بدخوابی کودکان بسیار دردسرساز است اما خوشبختانه می‌توان آن را در مدت کوتاهی برطرف کرد. اگر کودک را به روال مشخصی برای خوابیدن عادت دهید بسیاری از مسائل را پشت سر گذاشته‌اید.

جو فراست راه‌حل ارائه می‌دهد
زمان تعیین کنید
با تعیین و رعایت زمان مشخصی برای خواب، کودک یاد می‌گیرد، خوابیدن قانون و روال مشخصی دارد که به هیچ‌وجه قابل تغییر نیست. هدف از تعیین زمان خواب فقط خوابیدن در زمان معینی نیست بلکه کودک باید از فضای عمومی خانه به فضای شخصی خود برود تا فراغتی برای بچه‌های بزرگ‌تر و از همه مهم‌تر پدر و مادر فراهم‌ آید.

آرامش ایجاد کنید
با نزدیک شدن به وقت خواب، تا حد امکان آرامش را حکمفرما کنید. فعالیت‌ها و هیجان‌های کودک باید پیش از فرا رسیدن زمان خواب کاهش یابند تا او آرامش لازم برای خوابیدن را به دست آورد بنابراین پیش از خواب انجام کارهایی مانند تماشای کارتون یا فیلم، بازی یارانه‌ای یا شیطنت بیش از حد مثل کله معلق زدن مجاز نیست.

کودک‌تان را شریک کنید
تا حد امکان بچه را در کارهای مربوط به خواب مشارکت دهید. برای مثال در آماده کردن رختخواب از او کمک بگیرید و پس از کمک کردن کودک، بلافاصله او را تشویق کنید.

قصه یادتان نرود
زمان خواب برای کودک قصه بگویید. انتخاب قصه را بر عهده خود او بگذارید حتی اگر هر شب همان داستان شب قبل را درخواست کرد، باز هم آن را برایش تعریف کنید. اگر قصه خاصی را مدنظر ندارد 2 یا حداکثر 3 قصه به او پیشنهاد کنید تا از بین آنها یکی را انتخاب کند. گهگاه هم او را درگیر ماجرای داستان کرده و بگویید«می‌تونی بگی اون خرگوش الان چیکار می‌کنه؟»

هماهنگ باشید
اگر گاهی اوقات همسرتان کودک را می‌خواباند، بهتر است هر دو روال یکسان و هماهنگی را در مورد خواباندن او در پیش بگیرید و درمورد شیوه خودتان به همسرتان اطلاع بدهید.

تنظیم خواب واجب است!
خواب منظم بعد از تنفس یکی از مهم‌ترین مسائل زیستی به شمار می‌آید. حتما باید گفت انسان نسبت به نبود آب و غذا مقاوم‌تر از خواب است.در مورد خواب کودکان باید از دوران بارداری به این مسئله توجه شود. برای برخی مادران باردار تغییر ساعت بیولوژیک خواب اتفاق می‌افتد بنابراین کودک با این عادت مادر به دنیا می‌آید. اما می‌توان این عادت را تا حد زیادی تعدیل کرد؛ فقط والدین نباید در این زمینه عجله‌ کنند و این کار را به تدریج انجام دهند تا کودکان هم همکاری کنند.

چرا بچه‌ها بد می‌خوابند؟
 کودک که متولد می‌شود چند مشکل پیش می‌آید که یکی از آنها علاقه اطرافیان به در آغوش گرفتن اوست و همین وابستگی عادت‌هایی را برای کودک ایجاد می‌کند که در روند خواب اشکال به وجود می‌آورد.

 مراقبت‌های افراطی والدین و اصرارشان به اینکه کودک در رختخواب خود و در شرایط خاصی بخوابد می‌تواند کودک را نسبت به موضوع خاصی شرطی کند و او نتواند در هر محیط و شرایطی که لازم است بخوابد.

 کودکانی که وابسته‌اند و اضطراب جدایی دارند، هم موقع خواب و هم موقع بیدار شدن مشکل دارند. عده‌ای از کودکان وقتی بیدار می‌شوند تا بخواهند زمان و مکان‌شان را تشخیص دهند کمی طول می‌کشد بنابراین اضطراب یا میزان آرامش کودک هم مهم است. کودکانی که وابستگی ایمن به مادر دارند ترس از دست دادن مادر را ندارند و راحت‌تر می‌خوابند.

این نکته‌ها را درنظر داشته باشید
 خواب و غذا خوردن باید برای کودک یک عملکرد مثبت داشته باشد و او خودش خوابیدن را دوست داشته باشد. مسئولیت اینکه این تجربه تبدیل به یک تجربه مثبت در زندگی او شود با والدین است. والدین باید 10 دقیقه قبل از خواب در کنار کودک باشند، او را مورد نوازش و گفت‌و‌گو قرار دهند و با قصه او را دعوت به خواب کنند تا موضوع خواب تبدیل به یک تجربه مثبت شود.

 وقتی کودک بزرگ‌تر شد و بعد از یک سال و نیمگی، کم‌کم او را عادت دهید که در رختخواب خودش بخوابد. اگر به نظر می‌رسد والدین در این مورد توانایی لازم را ندارند بهتر است آموزش ببینند زیرا خواب مسئله مهمی است.

 وقتی کودک بیدار می‌شود و بی‌قرار است و گریه و جیغ و داد می‌کند مهم است که برخورد مادر با آرامش باشد. به این ترتیب او کم‌کم تجربه می‌کند که بی‌قراری‌اش منطقی نیست و احساس امنیت خواهد کرد.

به او یاد دهید که او می‌خوابد ولی شما بیدارید و همه نباید در ساعت مشخصی به خواب بروند. او را به این موضوع عادت دهید.

 مادر با همه حس مادری‌اش گاهی خسته می‌شود و نیاز به تجدید قوای مادری دارد بنابراین زود خواباندن کودک به او فرصت استراحت می‌دهد و کمک می‌کند زمانی را برای خودش داشته باشد.

خواب را این گونه تنظیم کنید
بچه‌هایی که ساعت خواب‌شان با سن‌شان متناسب نیست اگر دیر خواب باشند بچه‌های بدخلقی می‌شوند و کابوس‌شان بیشتر است. بچه‌های زیر 5 سال باید ساعت 9 تا 9 و نیم شب به رختخواب بروند. نکته اینجاست که والدین نباید کودک را با خودشان هماهنگ کنند. بچه‌ها را مجبور به خوابیدن نکنید؛ بچه‌ای که ساعت 11 شب می‌خوابد را صبح یک ساعت زودتر بیدار کنید.
 
خواب روز را کم کنید و هر روز یک ساعت زودتر او را از خواب بیدار کنید. اگر دیدید کلا کودک مقاوم به خواب است بعدازظهر هم او را نخوابانید، اگر هم خوابید قبل از ساعت 4 باشد. کودکی که 9 می‌خوابد و 7 یا 8 صبح بیدار می‌شود تغذیه مناسب‌تری هم خواهد داشت. تنظیم ساده خواب در رشد جسمانی و هوش، خلق‌و خو و تربیت‌پذیری او اثر مثبت دارد. پس از 3 روز تا یک هفته می‌توانید خواب کودک را تنظیم کنید. روزهای اول ممکن است بدخلق باشد اما با تنظیم خواب این امر بهبود می‌یابد. اگر این اتفاق نیفتاد مسئله دیگری وجود دارد که باید به پزشک مراجعه شود.