چرا کودکم کابوس می بیند؟

هنوز به طور قطعی مشخص نشده است که کودکان از چه سنی خواب می‌بینند.
 
 تقریبا همه بچه‌ها هر چند وقت یک بار خواب‌های ترسناک یا ناراحت‌کننده می‌بینند ولی در سنین پیش‌دبستانی که اغلب ترس از تاریکی دارند تعداد کابوس‌ها بسیار بیشتر می‌شود و هیچ راه قطعی برای جلوگیری از کابوس دیدن آنها وجود ندارد.
 
چرا کابوس‌
کابوس‌ها مانند بقیه رویاها در مرحله‌ای از خواب رخ می‌دهند که مغز بسیار فعال و مشغول طبقه‌بندی اطلاعات جدیدی است که در طول روز به دست آورده و در حافظه است، تصاویری که مغز در حال پردازش آنهاست و آن‌قدر واضحند که کاملا واقعی به نظر می‌رسند و حتی می‌توانند احساساتی مانند ترس را در فرد برانگیزند.

وقتی بچه‌ها بعد از کابوس دیدن از خواب می‌پرند تصاویری که در رویا دیده‌‌اند هنوز به صورت واضح و آشکار در ذهنشان است و کاملا واقعی به نظر می‌رسد پس طبیعی است که کودک بترسد و پدر و مادرش را صدا بزند.
 
بچه‌ها در سنین پیش‌‌دبستانی کم‌کم متوجه می‌شوند که کابوس‌ها فقط یک رویا هستند و چیزهایی که در خواب دیده‌اند واقعیت ندارد و نمی‌‌تواند به آنها آسیبی برساند، ولی حتی دانستن این واقعیت مانع ترسیدن آنها نمی‌شود حتی در سنین بالاتر، وقتی بچه‌ها بعد از کابوس از خواب می‌پرند می‌ترسند و احتیاج به حمایت و حضور پدر و مادرشان دارند.
 
علل و موجبات اصلی کابوس‌ها ممکن است بر اثر رویدادها و مسائل ترسناکی باشد که کودک در طی روز در تلویزیون می‌بیند یا در داستان‌ها و کتاب‌ها می‌خواند یا اطرافیان تعریف می‌کنند یا اصولا مساله‌ای باشد که کودک خود شخصا با آن روبه‌رو است مانند: دعواها، مشکلات احساسی و در بچه‌های بزرگتر مشکلات در مدرسه و شاید سختی تکالیف درسی.
همچنین کابوس‌‌های کودک می‌تواند تاثیراتی از اعمال روزانه باشد یک روز فشرده و سخت می‌‌تواند باعث کابوس هنگام خواب شود؛ البته خواب‌‌های وحشتناک می‌تواند از تخیل کودک هم شکل بگیرد بدون این که معنای خاصی داشته باشد.
 
در بچه‌های کوچک این خواب‌ها قسمتی از رشد آنهاست و وقتی از خواب می‌پرند بلافاصله به خواب می‌روند و فردای آن روز چیزی به یاد نمی‌آورند.

چگونه مقابله کنیم‌
والدین نمی‌توانند از کابوس دیدن فرزندانشان جلوگیری کنند؛ اما می‌توانند با فراهم کردن شرایط مطلوب بچه ها را برای یک خواب آرام آماده کنند و این آرامش به آنها کمک می‌کند تا رویاهای شیرینی داشته باشند برای به وجود آوردن حس آرامش و امنیت پیش از خواب رعایت این نکات الزامی است.
 
با نزدیک شدن زمان خواب بچه‌ها باید فعالیت‌های ذهنی و جسمی‌شان را کمتر کنند تا برای خواب آماده شوند. دوش گرفتن قبل از خواب، بوسیدن آنها، خواندن کتاب داستان یا یک صحبت کوتاه درباره وقایع خوشایندی که طول روز اتفاق افتاده است، می‌تواند به آنها کمک کند تا خواب راحتی داشته باشند.
 
می‌توانید اسباب‌بازی یا عروسک دلخواه فرزندتان را موقع خواب به او بدهید. وجود چراغ خواب به بچه‌ها کمک می‌کند تا بدون ترس از تاریکی و با آرامش به خواب بروند.

اجازه ندهید فرزندتان قبل از خواب فیلم‌های ترسناک ببیند یا کتاب‌‌های ترسناک بخواند. به هنگام دیدن کابوس با لحنی آرام به او بگویید که کابوس دیده است، ولی دیگر کابوس تمام شده، همه چیز مرتب است و موجودات ترسناکی که در خواب دیده نمی‌توانند صدمه‌ای به او بزنند.
 
او را به خاطر ترسش سرزنش نکنید و به او بگویید حتی بزرگ‌ترها هم گاهی خواب بد می‌بینند و ممکن است بترسند یا ناراحت شوند، زیرا رویاها خیلی واقعی به نظر می‌رسند. هنگامی که کودکی در دل شب فریاد کشید، بی‌آن که از خواب بیدار شود، باید او را نوازش کرد و آرام در گوشش لالایی نجوا کرد و در این هنگام نباید کودک را حتی‌الامکان از خواب بیدار کرد اما زمانی که کودکتان از صدای فریاد خودش بیدار شد، همچنان وحشت‌زده و ترسیده است او را در آغوش بگیرید و یک لیوان آب به او بدهید و او را نوازش کنید و با صدای آهسته برایش تعریف کنید که این فقط یک خواب بود و گذشت، آنچه که دیدی همه در خواب بود.
 
اگر کودک معنی واژه رویا (خواب) را هنوز یاد نگرفته باشد، طنین آرامبخش صدایتان او را تسکین خواهد داد و به او خواهد فهماند که آنچه که دیده واقعیت نداشته است، اگر کودک باز هم بی‌قراری کرد می‌توان چراغ را روشن کرد و گفت بیا به دنبال آن چیزی که می‌ترسی بگردیم یا به او بگوییم چراغ را برایت روشن می‌گذارم.
 
البته امکان دارد که در بعضی موارد، صحنه‌هایی از آن کابوس وحشتناک در ذهنش دوباره تکرار شود و از ترس این ‌که دوباره آن منظره‌های وحشتناک را ببیند از رفتن به رختخواب امتناع ورزد، توصیه‌ای که در این زمان وجود دارد این است که موضوع خوابی را که کودک عنوان می‌کند را به شکل دیگری به پایان برسانیم به این شکل که مثلا اگر خواب اژدها را دید به او بگوییم که در انتها تو شمشیری داشتی و اژدها را کشتی.