راهکارهای افزایش عزت نفس دختران
1-تشویق به ابراز وجود:
به دختر خود بیاموزید که نیازهای خود را به بزرگسالان بیان کنند و در صحبت با همسالان خود جایگاه خود را حفظ کند. اگر بچه ی دیگری نسبت به او بدرفتاری کرد، تشویقش کنید که در این موارد بگوید: از این طرز صحبت کردن تو خوشم نمی آید.
2- در تعریف و تمجیدهای خود خاص باشید:
زمانیکه به دختر خود می گویید که چقدر او باهوش است، اگر از یک مثال مشخص تر استفاده کنید، گفته شما برای او پرمعناتر می شود. به او بگویید: (تو واقعا ذهن خوبی داری) .
3-تعریف و تمجید خود را با واقعیت منطبق کنید:
یک دختر بچه سوم دبستانی می داند که او بهترین هنرمند یا موسیقیدان در دنیا نیست اما درک می کند که شما متوجه پیشرفتهای او در طول یک ماه شده اید و از آن استقبال می کند.
4-به او کمک کنید تا بفهمد که چرا بعضی از اوقات کنار گذاشته می شود:
برای دختر خود توضیح دهید که اگر او به هر جشن تولد، مهمانی یا انجام یک بازی دعوت نشود، این به معنای توهین به او نیست. زمانیکه بچه های دیگر می گویند: من با تو دوست نیستم، برای دختر خود توضیح دهید که آن بچه هنگام زدن این حرف در شرایط روحی مناسب نبوده است.
5-تشویق صلاحیت و کفایت:
در کمک کردن به او برای انجام تکالیف یا وظایفش عجله نکنید. اگر او برای انجام دادن آنها از شما کمک بخواهد، از او بخواهید تا ابتدا خودش دقایق بیشتری برای انجام آنها تلاش کند.
6-او را تشویق کنید تا چنانچه تمایل دارد ورزش کند:
گزینه های ورزشی زیادی برای دخترها نسبت به قبل وجود دارد. اگر او تمایل دارد ژیمناستیک انجام دهد یا فوتبال بازی کند، به او این فرصت را بدهید و توانایی او در این کار را بسنجید. شما نباید در انتخاب ورزش تصمیم گیرنده باشید او خودش می تواند آنچه را که دوست دارد تشخیص داده و انتخاب کند.
7-در خصوص نقاط ضعف یا قوت او پیش داوری نکنید:
فرزند دختر داشتن به این معنا نیست که او با کارهای کوچک و جزئی دست و پنجه نرم خواهد کرد و تمایلی به رفتن به ماهیگیری از خود نشان نخواهد داد یا فعالیتهای ورزشی سبک را انجام می دهد. به دنبال نشانه ها و توانایی ها در او باشید و با شناختن آنها نقاط قوت او را پرورش داده و ضعفهای او را برطرف کنید.
8-تشویق به تصور بدنی سالم:
هنگامیکه او ناگزیر می پرسد: ( آیا من زیبا هستم؟) با اشتیاق تمام به او بگویید بله. هنگامیکه شما از ظاهر او تعریف می کنید، عملکردهای او را نیز پررنگ کنید: امروز توی ژیمناستیک فوق العاده بودی یا چشمهای تو روی سکو می درخشید.
این جملات برای دخترهای بزرگتر هم مفید خواهد بود آنها از اینکه بشنوند مدلهایی که در مجله ها هستند دختر یا زنان واقعی به نظر نمی رسند و این هنر عکاس و طراح است که آنها را از آنچه در حقیقت هستند، لاغر تر و زیباتر به تصویر کشیده است. شده اند.
9-او را برای تبعیض جنسی آماده کنید:
حتی امروزه، بعضی از مردم تصور می کنند که دخترها نمی توانند بعضی از کارهایی را که پسرها انجام می دهند، انجام دهند. اگر متوجه شدید دختر شما در حال تماشای فیلم یا نمایشی است که در آن دخترها در پس زمینه ایستاده اند و پسرها وسط هستند، به آن اشاره کنید و به او بگویید که تمام چیزهایی که در دنیای واقعی وجود دارد متفاوت است.
10-به نقش مدلهای مثبت زنانه اشاره کنید:
از هر فرصتی در هنگام تماشای اخبار یا خواندن روزنامه استفاده کنید و به دختر خود نشان دهید که زنان کارهای زیادی می توانند انجام دهند. زنان هم می توانند سناتور، دکتر، گوینده اخبار ورزشی و ورزشکار باشند.
برای آنها کتابهایی را بخوانید که شخصیت زن آنها قوی و باهوش است. این کتابها را می توانید از کتابخانه ها و کتابفروشی ها تهیه کنید و از کتابدار برای پیدا کردن آنها کمک بگیرید.
بدرفتاری جسمی
تنبیه یا تهدید کردن دختران می تواند عزت نفس را به شدت تحت تاثیر قرار دهد ،آثار بدرفتاری جسمی در دوران کودکی نیز خود را در سرتا سر زندگی فرد نشان می دهد ،باورهای منفی درباره خود که از بدرفتاری جسمی دوران کودکی ناشی می شود عزت نفس را پایین می آورد قربانیان این گونه بدرفتاری ها اغلب باور دارند که "بی ارزش یا بد "هستند ونسبت به دیگران احساس حقارت می کنند.
کیفیت روابط در دوران کودکی اهمیت اساسی دارد زیرا در این زمان است که بذرهای عزت نفس کاشته می شود
گایل لیند تفیلد در کتاب خود تحت عنوان "عزت نفس "می نویسد:
حتی ایما واشاره یا کنایه های نامناسب ،بی دلیل و غیرمستقیم به دختران نیز می تواند رشد یک خودانگاره مثبت را تهدید کند.
ظاهر جسمانی
امروزه در جوامع به " خوش ظاهر بودن "در هر سنی اهمیت ویژه ای داده می شود ،باور بر این است که خود انگاره جسمانی یکی از اولین سنگ بنا ها ی عزت نفس در کودکان به خصوص دختران است. کسانیکه جذاب به حساب می آیند بیشتر از آن هایی که ظاهر خوشایندی ندارند مورد توجه قرار می گیرند و سرانجام با ورود به بزرگسالی برداشت او از ظاهرش اهمیت می یابد.
مهارت های زندگی
مهارت هایی همچون خودآگاهی ، توانایی حل مسئله ، مسئولیت پذیری ، تصمیم گیری ، مثبت اندیشی ، توانایی مقابله با هیجانات ، تفکر انتقادی ، همدلی ، تقویت روابط بین فردی ، تفکر خلاق و ...... مهارت هایی هستند که می توانند عوامل زیر بنایی ایجاد یک شخصیت پایدار و سلامت روان قلمداد شوند . این مهارت ها همچون مجراهای حیاتی موجب شکوفایی انسانی سالم و البته با عزت نفس می شوند .
با تمام این تفاسیر و با وجود اینکه به نظر می رسد امروزه مادران و پدران آگاه تر شده و به شیوهای تربیتی علمی بیشتر توجه می کنند و با وجود اینکه بخش عمده ای از برنامه های تلویزیونی و رادیویی و یا حتی تعداد زیادی از صفحات مجلات را مطالب روان شناسی به خود اختصاص داده است اما متاسفانه باز هم کمبود عزت نفس یکی از رایج ترین مشکلات دختران نوجوان و جوان است به خصوص زمانی که آنها در معرض تصاویر زیبا اما غیر واقعی زنان و دختران زیبا در مجلات و رسانه ها و .. قرار گرفته و یا تحت فشار گروههای همسالان قرار می گیرند
سعی کنید مهارتهای مختلف را در فرزند دختر خود پرورش داده و یا او را وادار به فعالیتهای سرگرم کننده کنید. فعالیتهای ورزشی، فعالیتهای فوق برنامه در مدرسه، سرویسهای ارتباطی، هنرهای نمایشی، دستی و تزیینی و .. جز مهارتهایی است که تاثیر مستقیم بر عزت نفس دختران دارد. مطالعات نشان داده است اگر هر فردی در یک زمینه خاص دارای تبحر و توانمندی خاص باشد، این توانایی بر عزت نفس و خودکارآمدی وی تاثیر بسزایی دارد.
- دخترتان را به شرکت در فعالیتهای گروهی، صحبت در جمع، اظهار نظر و حتی سخنرانی کردن تشویق کنید. از همان دوران کودکی او را عادت دهید که در میان جمع شعرها، دکلمه، آیات قرآن و ... را که آموخته در معرض نمایش قرار دهد. با بزرگتر شدن وی او را تشویق کنید که در مکانهای هنری و فرهنگی مانند مساجد، فرهنگسراها و .. حضور فعال داشته باشد.
- به دخترتان مفهوم خود-احترامی را بیاموزید. به او توضیح دهید که تا زمانی که خود او برای خویشتن احترام قایل نشود، دیگران نیز برای او ارزش و بهایی قایل نمی شوند. این خود- احترامی از طریق طرز بیان، طرز رفتار و گفتار و حتی طرز صحبت کردن و لباس پوشیدن کاملا مشخص است.
بخشی از خود-احترامی به معنای استفاده از پوشش و لباسی مناسب در جمع دوستان و آشنایان و حتی در میان غریبه هاست. طرز لباس پوشیدن ما نشان از تصویری است که در مورد اندام خود داریم. اگر تصور و برداشتی مثبت از اندام و جسم خود داشته باشیم مسلما سعی نخواهیم کرد با لباسای زننده، بیش از حد تنگ یا گشاد آن را تغییر دهیم.
از دگر سو به او بیاموزید که برای داشتن یک خودپنداره مثبت از اندام خود، لازم نیست رژیم بگیرد، داروهای لاغری مصرف کند و .. بلکه باید از تغذیه مناسبی برخوردار بوده و در مقابل به اندازه کافی به ورزش و فعالیت بدنی خود توجه داشته باشد.
و یا از طرف دیگر برای ارایه یک تصویر مثبت از خود، لزومی ندارد که از طریق آرایش های نامناسب و نا متناسب با فرهنگ عمومی جامعه، خود را به صورت یک کالای نمایشی در معرض دید چشمان ناپاک قرار دهند.
- همیشه برای دختر خود در جمع ارزش و اعتبار قایل شده و به او احترام بگذارید(حتی اگر کار اشتباهی کرد در ملا عام به سرعت واکنش ندهید) او را هرگز در جمع تحقیر نکرده و زیر سوال نبرید(به خصوص در سنین حساس نوجوانی و جوانی).
حتی ایما واشاره یا کنایه های نامناسب ،بی دلیل و غیرمستقیم به دختران نیز می تواند رشد یک خودانگاره مثبت را تهدید کند
- به نوع دوستان و همسالانی که دخترتان با آنها مراوده و رفت و آمد دارد بسیار توجه کنید. افرادی که عزت نفس پایینی دارند و یا از خودکارآمدی لازم برخوردار نیستند، دوست مناسبی برای دختر شما نبوده و تاثیرات منفی بر خودپنداره و عملکرد او خواهند گذاشت.
- هر روز به دختر خود ابراز علاقه کنید و به او بگویید که " دوستش دارید" منتظر یک فرصت خاص و یا یک لحظه منحصر به فرد نباشید. از هر لحظه ای که می توانید برای ابراز محبت به دخترتان استفاده نمایید. شما به عنوان یک مادر می توانید یک الگوی بسیار خوب برای دخترتان باشید. منظور ما یک نمونه کامل و بدون هیچ ایراد واشکال نیست بلکه کافی است شما یک الگوی خوب و مطلوب برای وی باشید. زمانی که او کارآمدی و موفقیت را در وجود شما ببیند، خود این مساله بهترین الگو و نمونه ای است که می تواند چراغ راه پرورش عزت نفس در دخترتان شود.